แร่รัตนชาติ หรือ รัตนชาติ เป็นกลุ่มประเภทของแร่ประเภทหนึ่ง โดยหมายถึง แร่หรือหินบางชนิด หรืออินทรียวัตถุธรรมชาติที่นำมาเจียระไน ตกแต่ง หรือแกะสลัก เพื่อใช้เป็นเครื่องประดับ มีความงาม ทนทาน และหายาก โดยปกติแบ่งเป็น 2 กลุ่มใหญ่ๆ คือ เพชร และพลอย ซึ่งหมายถึง อัญมณีทุกชนิดยกเว้นเพชร หากผ่านการตกแต่งหรือเจียระไนแล้ว เรียกว่า อัญมณี นอกจากนี้ สารประกอบที่ได้จากสิ่งมีชีวิตที่อาจจัดเป็นรัตนชาติได้แก่ ไข่มุก และปะการังและอำพัน
รัตนชาติหรืออัญมณี เป็นผลึกที่มีมลทินอยู่ภายใน ทำให้มีสีต่าง ๆ กันไป มีความแข็ง สามารถเจียรไนให้เกิดมุม เพื่อให้เกิดการกระจายแสงเห็นความแวววาว มลทินในแร่ ทำให้แร่มีสีต่าง ๆ กัน แร่คอรันดัมบริสุทธิ์ เป็นสารพวกอะลูมิเนียมออกไซด์ มีสีขาว ถ้ามีมลทินจำพวกโครเมียมผสม ทำให้มีสีแดง เช่นทับทิมส่วน เหล็กไทเทเนียม ทำให้มีสีน้ำเงิน (ทับทิมกับไพลิน เป็นแร่คอรันดัมเหมือนกัน แต่มีมลทินต่างชนิดกัน)
ประเภทของรัตนชาติ
1. พลอย หรือหินสี ที่สำคัญได้แก่
1. พลอยในตระกูลคอรันดัม ซึ่งประกอบด้วย Al2O3 โดยมี Al : O = 52.9 : 47.1 โดยมวล การที่พลอยแต่ละชนิดมีสีต่างกันเป็นเพราะมีธาตุเจือปนที่ต่างกัน เช่นทับทิม มีสีแดง เพราะมี โครเมียม เจือปนอยู่ 0.1 – 1.25 โดยมวล บุษราคัม (แซฟไฟร์สีเหลือง) มี เหล็ก และไทเทเนียม เจือปน ไพลิน (แซฟไฟร์สีน้ำเงิน) มีสีน้ำเงินเพราะมี เหล็ก และ ไทเทเนียม เจือปน พลอยสาแหรก หรือสตาร์ มีรูไทป์ปนอยู่ในเนื้อพลอย
2. พลอยในตระกูลควอทซ์ เช่น อเมทิสต์ ซิทริน อาเกต เป็นต้น
2. เพชร เป็นธาตุคาร์บอนที่บริสุทธิ์ มีความแข็งแรงมากที่สุด เพชรที่ดีจะต้องไม่มีสี (ถ้ามีสีสวยงามในกลุ่ม เหลือง ชมพู ส้ม แดง น้ำเงิน จะมีราคาสูงกว่าเพชรสีขาวมากๆเรียกว่า Fancy Diamond)
รัตนชาติไทย
หากจะแปลตามตัว รัตนชาติ ที่เดิมเขียนกันว่า รัตนชาต ก็จะแปลไว้ว่า สิ่งที่ถือกำเนิดมาเป็นแก้ว (รัตน=แก้ว ชาต=เกิด) ซึ่งในประเทศไทยเอง ก็พบว่ามีรัตนชาติ 9 อย่างอันเป็นมิ่งมงคล แต่บางชนิดหายากหรือหาไม่พบในประเทศไทยปัจจุบันแล้ว
รัตนชาติบำบัด ประโยชน์จากแร่ธาตุ
รัตนชาติเป็นแร่ที่คนทั่วไปอาจนึกถึงประโยชน์ในแง่ของกรนำมาเจียรนัย เพื่อทำเป็นเครื่องประดับ หรือใช้แทนหลักประกันเงินตรา ด้วยสมบัติของแร่รัตนชาติที่มีระบบผลึกสวยงาม มีลักษณะทางกายภาพที่ดีโดยเฉพาะการสะท้อนคลื่นแสง และความแข็งแกร่ง จนถูกจัดลำดับความแข็งในสเกลของโมห์ในระดับสูง แต่ยังมีคุณประโยชน์ของรัตนชาติในแง่ของการรักษาสุขภาพ ซึ่งเป็นความต้องการพื้นฐานของปัจจัยสี่ของมนุษย์อยู่ด้วย ซึ่งบทความนี้จะกล่าวถึงประโยชน์ของรัตนชาติในแง่ของการใช้ในการบำรุงรักษาสุขภาพ
ได้มีการศึกษาโดย มล.อัคนี นวรัตน พบว่า รัตนชาติหลายชนิดช่วยบำบัดอาการปวดได้ เช่น ควอตซ์ใส ควอตซ์ควันบุหรี่ อำพัน ลาปิส ลาซูลี โทปาส อาเมทิสต์ และพลอยแดง เป็นต้น นอกนี้ยังมีรัตนชาติบางชนิดที่มีฤทธิ์ช่วยต้านมะเร็ง เช่น ทับทิม แจสเปอร์สีแดง โรโดโครไซต์ คริสโซโคเลีย และเซเลไนต์ มีหลักฐานบ่งชี้ว่า ชาวอียิปต์โบราณใช้ ลาปิส ในการก่อให้เกิดพลังเพื่อกระตุ้นต่อไร้ท่อโน้มนำให้เกิดฮอร์โมน เอนไซม์ต่าง ๆ ช่วยในระบบเลือดและระบบย่อย โดยการนำลาปิสที่มีสีสำน้ำเงินกระจ่าง แฝงด้วยเกล็ดสีทอง มีการเรืองแสงสีส้มภายใต้ black light ซึ่งการนำมาใช้จะต้องล้างด้วยน้ำสะอาดอย่างน้อย 20 นาที และอาบแสงแดดอ่อน หรือแช่ในอ่างแก้วที่บรรจุน้ำเกลือทิ้งไว้นานหลายชั่วโมง
การใช้เพื่อบำบัดโรคมีวิธีการดังนี้
1. นอนหงายจับลาปิสไว้ในอุ้งมือขวา กำหนดจิตให้อยู่ในบริเวณก้นกบ ไล่กระแสจิตไปตามแนวสันหลังถึงกระหม่อมพร้อมกับการหายใจเข้าและไล่กระแสจิตกลับไปตำแหน่งเดิมพร้อมทั้ง หายใจออก ปฏิบัติเช่นนี้ 3 – 5 ครั้ง
2. วางลาปิสบริเวณสะดือ โดยใช้มือขวากุมไว้พร้อมทั้งหายใจเข้า กำหนดจิตไว้ที่สะดือ หายใจออกจะรู้สึกถึงคลื่นพลังจากลาปิสแผ่ไปในร่างกาย ทำเช่นนี้ 3 รอบ
3. นำลาปิสมาวางบริเวณหัวใจ กำหนดจิตและลมหายใจเหมือนข้อ 2
4. นำลาปิสมาวางบริเวณหน้าฝาก กำหนดจิตและลมหายใจเหมือนข้อ 2
5. ย้ายลาปิสไปไว้ยังตำแหน่งที่ปวดในร่างกาย หายใจเพื่อนำพลังเข้า และปล่อยลมหายใจพร้อมพลังเสียออกไป
6. กลับมานอนหงายตามข้อ 1 กำหนดลมหายใจเข้าออกพร้อมทั้งทำจิตให้ว่างเปล่า 10 – 20 นาที วันละ 3 – 4 ครั้ง
วิธีการนี้ พบว่า ผู้ป่วยลดอาการเจ็บปวดในร่างกายลงได้ และรัตนชาติจะมีการสะสมคลื่นความร้อนที่เป็นพลังเสียไว้ในระบบผลึก เมื่อจะนำมาใช้ให้ล้างด้วยน้ำเกลือภายใต้แดดอ่อนอีกครั้ง
นอกจากนี้ยังพบว่า คาร์เนเลียน (Carnelian) ซึ่งเป็นอัญรูปหนึ่งของแร่ควอตซ์ มีสีส้มแดงโปร่งใสหรือโปร่งแสง มีสมบัติในการบำบัดอาการไอ ลดอาการปวดเจ็บของรอบเดือน ไอ กระดูก กระตุ้นการเจริญของเนื้อเยื่อและลดอาการปวดหลังผ่าตัด และให้พลังทางเพศ
จากการศึกษาสมบัติในการลดอาการไอ โดยคาร์เนเลียน สามารถกระตุ้นให้มีการฟื้นฟูของร่างกายและดึงเอาพลังเสียออกมาสะสมไว้ในระบบผลึกแร่ ในบางกรณีคนไข้ที่ต้องทำงานใช้เสียงเป็นประจำจะมีอาการปวดอักเสบและไอเป็นประจำ เมื่อสวมสร้อยคอที่ทำจากคาร์เนเลียน พบว่า อาการไอลดลงได้มาก
จากข้อมูลดังกล่าวได้มีบริษัทผลิตผ้าพันคอที่ทำมาจากสินแร่คาร์เนเลียน โดยการบดแร่ให้เป็นผลึกละเอียด เพื่อให้เกิดขั้วของผลึกกระจายสม่ำเสมอนำมาทอร่วมกับผืนผ้า ช่วยทำให้ลดอาการไอระคายคอจากภูมิแพ้ได้
แร่คาร์เนเลียนนี้ เรียกในภาษจีนแต้จิ๋วว่า หมาเล่า และคนไทยนำมาเรียกว่า หม่าล่า โดยพบว่าในครอบครัวชาวจีน ผู้สูงอายุมักจะสวมกำไลหรือสร้อยคอที่ทำมาจากคาร์เนเลียน เพื่อช่วยกระตุ้นพลังและดูดซับเอาคลื่นความร้อนออกมา
จากตัวอย่างดังกล่าวจะเห็นได้ว่า แร่รัตนชาติมิได้มีประโยชน์แค่เพียงใช้สวมเป็นเครื่องประดับเพื่อความสวยงามเท่านั้น แต่ยังสามารถนำมาใช้ในทางการแพทย์ทางเลือกได้ ควรจะมีการศึกษาวิจัยเพื่อนำมาพัฒนาและประชาสัมพันธ์ในวงกว้างเพื่อเพิ่มมูลค่าแร่รัตนชาติ ที่มีผลึกไม่สวยงามเพียงพอต่อการนำไปทำเครื่องประดับ แต่สามารถนำมาใช้ในการบำบัดอาการเจ็บป่วยได้
